Rust zacht lieve Rietje.

Vrijdag naar de begrafenis geweest van een lieve vriendin en een prachtig, uniek mens.
Het was een aangrijpende gebeurtenis. Voor mij de eerste keer dat ik een echte vriendin verloor die ik ruim 45 jaar geleden heb ontmoet bij de Koninklijke Zilverfabriek Begeer in Voorschoten. Ik werkte daar toen Riet als directiesecretaresse binnen kwam. Een hartelijke meid, altijd belangstellend in iedereen waar ze mee in aanraking kwam en zodoende al snel erg geliefd. Een bijzonder mens was het kwam weer of geen weer op de fiets uit Sassenheim naar Voorschoten.
Nu ik dit zo opschrijf realiseer ik me dat er zoveel dingen zijn gebeurd in die periode en dat ik daar nu met niemand meer over kan praten. Riet was de enige waar ik nog contact mee had uit die tijd zo lang al geleden. We werden vriendinnen, leerde haar ouders en broers kennen en bezocht de feestjes die bij haar thuis veelvuldig werden gegeven. Riet had veel vrienden en vriendinnen en een grote verloren liefde, Gerard, waar ze dikwijls over sprak. Hij was Katholiek en zoon van een rijke bollenboer en zou uit de familie geweerd worden als hij doorging met de niet katholieke Riet. En dus koos hij voor zijn familie! Zo ging dat destijds.
(Jaren later las ik in het Leidsch Dagblad een overlijdensbericht van Gerard wat ik aan Riet heb gestuurd. Ze was er nog van ondersteboven.)
Daarna kwam Peter uit Utrecht in haar leven en dolverliefd werden ze op elkaar. Peter was nogal jaloers en dat bedierf de leuke feestjes in Sassenheim wel eens. Maar achteraf hadden we veel lol als Riet en ik van boven uit het raam naar beneden keken waar Nico, Mart en nog wat mannen Peter probeerden te weerhouden dat hij naar Utrecht ging wandelen….. omdat ie boos was.
Wij zijn getrouwd, en zij ook in het jaar 1964. Zij ging in Utrecht wonen in het sousterrain van het herenhuis bij de ouders van Peter aan de M.A. de Ruyterstraat. Als wij er op bezoek gingen arriveerden we meestal onder politiebegeleiding…. Omdat we het weer niet konden vinden of fout reden. (Toen bestond er geen TOM/TOM).
Tussen Nico en Peter klikten het goed ,wellicht ook omdat ze hetzelfde beroep uitoefenden, en dronken beiden graag een biertje! Eens gingen ze aan de Vat 69 en eind van de middag verplaatste Nico zich kruipend door de tuin en deed Peter wartaal. Riet (hoogzwanger van Liesbeth en ik met kleine Tanja erbij, keken verbaasd naar onze mannen! Toen nog zonder boos te worden. Later veranderde dat wel omdat het steevast uit de hand liep als de jongens "even" een biertje gingen drinken en wij weer zaten te wachten met het "diner"!
Maar we hadden het altijd leuk als we een weekendje bij elkaar waren. De mannen gingen met de kinderen op stap en Riet en ik konden bijpraten en dat deden we dan ook!!
Avonds zaten we dan met 2 (vaak) beschonken kerels, gezellig bij de open haard in Amersfoort waar ze na Utrecht waren verhuisd.
Tussendoor schreven Riet en ik elkaar brieven om op de hoogte te blijven van de dagelijkse gang van zaken en natuurlijk over de mannen en onze kids.! Raakten we nooit over uitgepraat…….. Jammer, dat ik die brieven niet heb bewaard, had een mooie herinnering geweest uit die mooie jaren.
Zo is die verstandhouding jaren lang gebleven, 2 keer per jaar bij elkaar, bij hen of bij ons, en ook op feestelijke momenten, zoals hun 25 jarige huwelijksfeest. Ze woonden toen in een leuke boerderij in Donkerbroek, in Friesland, met geiten, kippen en een hond en natuurlijk poezen. Tussendoor ging ik wel eens een weekje alleen naar Riet om weer "bij te praten". God, wat hebben wij gekletst samen. Ik ging ook mee met een fietstocht van de Ver. Voor Plattelandsvrouwen waar Riet lid van was, om niet helemaal onder te gaan in het huisvrouw leven! Al kon ze zich ontzettend goed aanpassen en nieuwe contacten maken in Friesland. Ze ging zelfs op Friese les!
Ik heb het jammer gevonden, want toen ik alweer was gaan werken, bleef Riet "thuis" terwijl zij een kei was in haar secretaresse baan destijds, geweldig in haar talen correspondentie en steno en razendsnel kon typen. Aan de verdere ontwikkeling van het computer tijdperk deed ze niet mee. Was ook altijd druk met haar dochters, vooral Ella, die extra zorg en aandacht nodig had. En dat deed ze fantastisch met liefde en veel geduld. Liesbeth ging studeren en trouwen, Ella ging uiteindelijk naar een gezinsvervangend tehuis, tot verdriet van Riet en Peter.
Daar het ging goed met Ella, ze ontwikkelde zich op haar niveau heel goed, was sociaal en een enorme lieve knuffel. Noemde mij altijd Poppedein en was dol op me en dat was wederzijds. En nog, nu ik haar weer zag vrijdag, na zoveel jaren, was het direct als vanouds tussen ons. Ze maakte met iedereen een praatje en deelde knuffels uit, informeerde belangstellend naar Tanja en de jongens , precies zoals Riet dat gedaan zou hebben.
Vier jaar geleden na een fijne vakantie aan Bali samen met Peter, kreeg Riet kort daarna een diepe depressie en naar later bleek had ze ook meerdere herseninfarctjes gehad, waar geen aandacht aan was besteed.
Uiteindelijk kwam ze niet meer uit die depressie, werd heel angstig en kwam tot niets meer. Van de lieve, warme hartelijke Riet bleef niets meer over. Ze zat heel de dag thuis, met haar sigaretjes en had nergens geen interesse in. Zag overal tegenop, zelfs tegen bezoekjes van de kinderen en kleinkinderen, waar ze altijd zo van genoten had. Peter deed vreselijk zijn best, maar niets lukte meer, ze zat alleen meer stil voor zich uit te kijken, een reisje samen met de camper zat er ook al niet meer in en zo zakte ook ons contact langzaam weg. Met het brieven schrijven waren we al lang gestopt, maar bellen was daar veelvuldig voor in de plaats gekomen. Toen mijn tweede kleinkindje was overleden, belde ze mij elke dag om me te troosten en ondersteunen met haar medeleven. Zo lief, ten voete uit Rietje. Zal ik nooit vergeten. Maar dat was nog in haar goede periode.
Het enige wat ik kon doen was af en toe een mooie kaart sturen met een opbeurende tekst. Als ik haar soms toch opbelde, kreeg ik alleen maar een trieste vrouw die steeds vertelde dat ze zich zo ziek en bang voelde. Ik kon daar niet tegenaan praten. Dat hele gebeuren gaf mij een ontzettend machteloos en somber gevoel.
Peter wist er ook geen raad meer mee en raakte zelf helemaal in de put.
Wat een ellende kan er in 1 gezin komen! Enkele dagen per week ging ze naar de dagopvang zodat Peter even lucht kreeg. Alhoewel???
Op 14 september 2006, haar verjaardag, ben ik voor het laatst bij op bezoek geweest. Ik had haar zo lang niet meer gezien, en het emotioneerde mij erg. Ze was oud en kwetsbaar geworden, met angst in haar ogen. Heel treurig. Mima was zo lief geweest om met me mee te gaan en daar was ik blij om. Maar het verliep eigenlijk prima, op aandringen van Peter is ze zelfs nog een stukje met ons gaan wandelen in de buurt van haar huis in Veenhuizen. Riet achter een rollator, want lopen ging slecht. Haar lichamelijke toestand werd ook minder.
Uiteindelijk is ze eind vorig jaar definitief opgenomen in een verzorgingshuis in Assen, waar ze tussen demente mensen verbleef, niets voor haar, want haar geheugen was nog prima. Peter ging dagelijks bij haar op bezoek om een spelletje te spelen, het enige wat ze nog wel wilde.
Maandag 17 maart jl. werd ze opgenomen in het ziekenhuis om een operatie te ondergaan aan haar kransslagader. Daar ging het mis, ze kreeg de ene complicatie na de ander, werd 3x geopereerd, de dikke darm moest eruit, haar nieren werkte niet meer, het ging heel slecht.
Ik belde met Peter om op de hoogte te blijven, maar hij had geen hoop. Maandag 7 april, precies 3 weken naar de ziekenhuisopname, belde Peet op dat Rietje was overleden. Vrijdag 11 april hebben we haar begraven. Eerst naar Assen , het rouwcentrum waar Riet in een door haar kleindochters vrolijk geschilderde kist tussen veel bloemen , opgebaard lag. Peter was te emotioneel, kon soms geen woord uitbrengen en werd gesteund door zijn dochters, Liesbeth had een levensbeschouwing gemaakt over haar moeder, zo treffend en liefdevol. En ook Ella deed op haar eigen, aandoenlijke manier een praatje bij de kist van haar moeder: "jullie mogen verdrietig zijn, maar als je dat niet bent is het ook goed".
Daarna naar de begraafplaats in Veenhuizen
Stil, met veel mensen die Riet zo graag mochten, stonden we om het graf. Liesbeth sprak nog een mooi gedicht, iedereen gooide bloemetjes op de vrolijke kist en daarna een samen komen in het mooie Verenigingsgebouw. Nog wat napraten met de familie en dat was het.
Eigenlijk was Riet al "mijn Riet" niet meer, die ik zo lang heb gekend, het is goed zo, ze heeft nu haar rust. Ik zal met veel bewondering en respect aan je blijven denken meissie, Rust zacht!